Pielęgnacja pępka noworodka – już nie spirytus! Nowe zalecenia

Pielęgnacja pępka noworodka budzi w rodzicach strach. Zwykle nie wiedzą jak się do tego zabrać i boją się go dotykać. Nie ma się jednak co przerażać, bo kikut pępowiny nie jest unerwiony, więc dziecko go nie czuje, a prawidłowa pielęgnacja jest bardzo ważna. Dzięki niej kikut szybciej odpadnie, a miejsce po nim się zagoi pozostawiając  piękny pępek. Jeszcze w szpitalu położna powinna pokazać Wam jak wygląda prawidłowa pielęgnacja pępka noworodka.

Pielęgnacja pępka noworodka – pępowina i kikut pępowiny

Pępowina to długi sznur złożony z naczyń krwionośnych, który w życiu płodowym łączy dziecko z łożyskiem matki. Przez nią do organizmu maluszka dostarczane są substancje odżywcze i usuwane zbędne produkty przemiany materii. Po porodzie nie jest ona już dziecku potrzebna, więc zaraz po ustaniu tętnienia, czyli kilka minut po pojawieniu się dziecka na świecie, zostaje ona odcięta. Wcześniej jednak położna zabezpiecza ją zaciskiem, który umieszcza w odległości ok. 3 cm od brzuszka dziecka. Zacisk ten zdejmowany jest zwykle jeszcze przed opuszczeniem przez noworodka szpitala, czyli ok. 2 dni po porodzie.

Po odcięciu pępowiny na brzuszku dziecka zostaje tzw. kikut pępowiny. Początkowo jest on lekko niebieski i miękki. Z czasem ciemnieje, robi się twardy i wysuszony, aż w końcu po około 10-14 dniach od porodu odpada. Aby proces gojenia się pępka noworodka przebiegał prawidłowo należy stosować odpowiednią pielęgnację.

Pielęgnacja pępka noworodka – poprzednie zalecenia

Jeszcze niedawno, bo zaledwie 10 lat temu zalecenia pielęgnacji pępka noworodka były zupełnie inne niż obecnie. Mamy, teściowe, ciocie czy starsze koleżanki mogą Ci o nich przypomnieć jednak nie bierz sobie ich rad do serca, bo pielęgnacja pępka noworodka obecnie jest dużo prostsza niż kiedyś. Poprzednie zalecenia nakazywały pilnować, aby nie dopuścić do moczenia kikuta pępowiny oraz codziennie przemywać go gazikiem mocno nasączonym 60-70 proc. spirytusem. Zalecenia te są już nieaktualne, ponieważ stosowanie alkoholu wysusza i podrażnia skórę wokół kikuta pępowiny, a sam kikut niepotrzebnie rozmiękcza spowalniając przez to proces gojenia się pępka.

Nie zaleca się również stosować gencjany, która także do niedawna była polecana, ponieważ silnie barwi ona skórę na bardzo ciemny kolor, co utrudnia ocenę czy pępek goi się prawidłowo.

Pielęgnacja pępka noworodka na sucho

Obecnie zalecana jest tzw. pielęgnacja pępka na sucho. Oznacza to, że nie myjemy go podczas kąpieli dziecka, ale np. przed nią na przewijaku. Wystarczy raz dziennie umyć skórę wokół i pod kikutem pępowiny jałowym gazikiem zmoczonym w wodzie z delikatnym mydłem lub płynem przeznaczonym dla dzieci od 1-go dnia życia. Następnie osusz miejsce wokół pępka delikatnym ręczniczkiem lub drugim, suchym wacikiem. Staraj się nie moczyć kikuta, ale jeśli podczas kąpieli przez przypadek się zamoczy to nie panikuj. Po wyjęciu dziecka z wody wystarczy, że dokładnie go osuszysz. Aby to zrobić unieś też lekko kikut do góry i przesuwaj na boki, żeby sięgnąć jak najdalej do miejsca, w którym łączy się on ze skórą. Tam zwykle jest on najbardziej wilgotny i może się tam również zbierać ropa lub krew, dlatego trzeba to miejsce szczególnie oczyszczać.

Po wyczyszczeniu skóry wokół kikuta możesz ją również odkazić stosując preparat zawierający octenidinum dihydrochloridum (popularny Octenisept) lub chlorheksydynę. Są to substancje bakteriobójcze i odkażające. Sprayem zawierającym jedną z tych substancji spryskaj wacik lub patyczek kosmetyczny i przemyj nim dokładnie wszystkie zakamarki wokół kikuta pępowiny unosząc go lekko, aby dotrzeć jak najbliżej miejsca połącznia go ze skórą. Wymyjesz w ten sposób gromadzącą się tam wydzielinę i oczyścisz rankę. Przemywaj dopóki wacik nie będzie zupełnie czysty. Możesz również spryskać pępek sprayem, a potem wytrzeć go do sucha wacikiem.

WAŻNE! Pod żadnym pozorem nie odrywaj kikuta! Przy prawidłowej pielęgnacji powinien on odpaść samoistnie po ok. 10-14 dniach, czasem jednak może się to przedłużyć nawet do miesiąca. Nie ma jednak sensu przyspieszać tego procesu, bo sprawisz tym dziecku ból i możesz doprowadzić do powikłań.

Pielęgnacja pępka noworodka – to Ci się przyda

• używaj pieluszek dla noworodków z wycięciem lub zawijaj zwykłe pieluszki tak, aby sięgały one poniżej pępka i go nie ocierały,
• zawsze umyj ręce przed dotknięciem kikuta i po zabiegu,
• ubieraj malca w luźne i przewiewne ubranka – przez pierwsze 2 tygodnie unikaj spodenek, które mogą uciskać brzuszek dziecka. Wybieraj tylko te z elastycznym, szerokim pasem, który można zawinąć poniżej pępka malca. Zamiast nich możesz zakładać dziecku pajacyki lub śpioszki i kaftanik. Zwracaj uwagę na to, żeby były one wykonane z naturalnych materiałów, głównie z bawełny,
• podczas kąpieli wlewaj do wanienki mniej wody – tyle, żeby sięgała dziecku poniżej linii brzuszka, aby nie zanurzać pępka w wodzie,
• wietrz pępek dziecka kiedy to tylko możliwe – po kąpieli lub w ciepłe dni zanim ubierzesz dziecko pozwól, aby poleżało przez jakiś czas nago. Dbaj tylko o to, żeby maluszek nie zmarzł,
• nie kładź dziecka zbyt często na brzuszku – będzie na to czas, gdy kikut już odpadnie. Jednak do tego czasu lepiej go nie uciskać, bo może to dziecku nawet sprawiać ból, ranka pod kikutem jeszcze nie jest zagojona.
• nie zaklejaj pępka ani nie smaruj żadnymi maściami czy kremami – pielęgnacja na sucho zdecydowanie wystarczy.

Pielęgnacja pępka noworodka – co powinno Cię zaniepokoić?

Gdy pojawi się zaczerwienienie wokół pępka, ropna wydzielina o nieprzyjemnym zapachu lub większa ilość krwi (lekkie krwawienie w pierwszych dniach jest naturalne) powinnaś skonsultować się z lekarzem pediatrą. Problemy z gojeniem się pępka mogą wynikać z zakażenia. Może się okazać, że będzie potrzebny lek, który zaleci lekarz.

ZOBACZ TAKŻE:

Formalności na izbie przyjęć przed porodem>>

Noworodek a niemowlę – czym się różnią?>>